height weight
1 191 81
2 172 56
3 190 110
4 165 55
5 177 86
6 167 65
Beispieldaten Korrelation in VL
Statistik: Übung
Aufgabe
Gegeben sind die folgenden Daten zu Größe und Gewicht, die im Rahmen einer Vorlesung erhoben worden sind:
Bestimmen Sie mit Hilfe von grundlegenden R-Funktionen (alternativ: Taschenrechner):
- Kovarianz
- Standardabweichungen
- Korrelationskoeffizient r
- 95%-Kondidenzintervall für r
- Signifikanztest für r
- p-Wert (geht mit Taschenrechner nicht)
Lösung ab hier
Größe und Gewicht: Daten einlesen und r erzeugen
Vorarbeit: MW, SD, COV
<- data.frame(height=c(191,172, 190, 165, 177, 167),
grgw_data weight=c(81, 56, 110, 55, 86, 65))
# Daten transformiert in Ränge
#grgw_data <- data.frame(height=c(1, 4, 2, 6, 3, 5),
# weight=c(3, 5, 1, 6, 2, 4))
head(grgw_data)
height weight
1 191 81
2 172 56
3 190 110
4 165 55
5 177 86
6 167 65
<- mean(grgw_data$weight)
mw_w <- mean(grgw_data$height)
mw_h
mw_h
[1] 177
mw_w
[1] 75.5
# Kovarianz
<- cov(grgw_data$height, grgw_data$weight)
my_cov my_cov
[1] 194.8
# Standardabweichungen
<- sd(grgw_data$weight)
sd_w <- sd(grgw_data$height)
sd_h
sd_h
[1] 11.26055
sd_w
[1] 21.1731
# r händisch
<- my_cov/(sd_w*sd_h)
my_r my_r
[1] 0.8170431
# r mit Funtion cor()
<- cor(grgw_data$height,grgw_data$weight)
my_r_2 my_r_2
[1] 0.8170431
Konfidenzintervall
# Stichprobengröße n
<- length(grgw_data$height )
my_n
# Standardfehler
<- 1/sqrt(my_n - 3)
my_se
# Fisher-Z-Transformation r → z
<- 0.5*log((1+my_r)/(1-my_r))
my_r_fz
# oberes und unteres Ende des KI
<- my_r_fz - 1.96*my_se
ki_down_z <- my_r_fz + 1.96*my_se
ki_up_z
ki_down_z
[1] 0.01625101
ki_up_z
[1] 2.279464
# oberes und unteres Ende des KI rücktransformieren (z→r)
<- (exp(2*ki_down_z)-1)/(exp(2*ki_down_z)+1)
ki_down <- (exp(2*ki_up_z)-1)/(exp(2*ki_up_z)+1)
ki_up
ki_down
[1] 0.01624957
ki_up
[1] 0.9792705
Signifikanztest
Annahme: Gerichtete Hypothese (positive Korrelation)
# Teststatistik t berechnen (= empirischer t-Wert)
<- (my_r * sqrt(my_n-2)) / sqrt(1-my_r*my_r)
my_t my_t
[1] 2.834118
# kritischer t-Wert
<- qt(0.95,my_n-2)
my_t_krit my_t_krit
[1] 2.131847
# p-Wert
<- pt(my_t,length(grgw_data$height) - 2,lower.tail = FALSE)
my_p my_p
[1] 0.02357389
Anhang: t-Verteilung
df | 0.01 | 0.025 | 0.05 | 0.10 | 0.25 | 0.5 | 0.75 | 0.90 | 0.95 | 0.975 | 0.99 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | -31.8205 | -12.7062 | -6.3138 | -3.0777 | -1.0000 | 0 | 1.0000 | 3.0777 | 6.3138 | 12.7062 | 31.8205 |
2 | -6.9646 | -4.3027 | -2.9200 | -1.8856 | -0.8165 | 0 | 0.8165 | 1.8856 | 2.9200 | 4.3027 | 6.9646 |
3 | -4.5407 | -3.1824 | -2.3534 | -1.6377 | -0.7649 | 0 | 0.7649 | 1.6377 | 2.3534 | 3.1824 | 4.5407 |
4 | -3.7469 | -2.7764 | -2.1318 | -1.5332 | -0.7407 | 0 | 0.7407 | 1.5332 | 2.1318 | 2.7764 | 3.7469 |
5 | -3.3649 | -2.5706 | -2.0150 | -1.4759 | -0.7267 | 0 | 0.7267 | 1.4759 | 2.0150 | 2.5706 | 3.3649 |
6 | -3.1427 | -2.4469 | -1.9432 | -1.4398 | -0.7176 | 0 | 0.7176 | 1.4398 | 1.9432 | 2.4469 | 3.1427 |
7 | -2.9980 | -2.3646 | -1.8946 | -1.4149 | -0.7111 | 0 | 0.7111 | 1.4149 | 1.8946 | 2.3646 | 2.9980 |
8 | -2.8965 | -2.3060 | -1.8595 | -1.3968 | -0.7064 | 0 | 0.7064 | 1.3968 | 1.8595 | 2.3060 | 2.8965 |
9 | -2.8214 | -2.2622 | -1.8331 | -1.3830 | -0.7027 | 0 | 0.7027 | 1.3830 | 1.8331 | 2.2622 | 2.8214 |
10 | -2.7638 | -2.2281 | -1.8125 | -1.3722 | -0.6998 | 0 | 0.6998 | 1.3722 | 1.8125 | 2.2281 | 2.7638 |
11 | -2.7181 | -2.2010 | -1.7959 | -1.3634 | -0.6974 | 0 | 0.6974 | 1.3634 | 1.7959 | 2.2010 | 2.7181 |
12 | -2.6810 | -2.1788 | -1.7823 | -1.3562 | -0.6955 | 0 | 0.6955 | 1.3562 | 1.7823 | 2.1788 | 2.6810 |
13 | -2.6503 | -2.1604 | -1.7709 | -1.3502 | -0.6938 | 0 | 0.6938 | 1.3502 | 1.7709 | 2.1604 | 2.6503 |
14 | -2.6245 | -2.1448 | -1.7613 | -1.3450 | -0.6924 | 0 | 0.6924 | 1.3450 | 1.7613 | 2.1448 | 2.6245 |
15 | -2.6025 | -2.1314 | -1.7531 | -1.3406 | -0.6912 | 0 | 0.6912 | 1.3406 | 1.7531 | 2.1314 | 2.6025 |
16 | -2.5835 | -2.1199 | -1.7459 | -1.3368 | -0.6901 | 0 | 0.6901 | 1.3368 | 1.7459 | 2.1199 | 2.5835 |
17 | -2.5669 | -2.1098 | -1.7396 | -1.3334 | -0.6892 | 0 | 0.6892 | 1.3334 | 1.7396 | 2.1098 | 2.5669 |
18 | -2.5524 | -2.1009 | -1.7341 | -1.3304 | -0.6884 | 0 | 0.6884 | 1.3304 | 1.7341 | 2.1009 | 2.5524 |
19 | -2.5395 | -2.0930 | -1.7291 | -1.3277 | -0.6876 | 0 | 0.6876 | 1.3277 | 1.7291 | 2.0930 | 2.5395 |
20 | -2.5280 | -2.0860 | -1.7247 | -1.3253 | -0.6870 | 0 | 0.6870 | 1.3253 | 1.7247 | 2.0860 | 2.5280 |
21 | -2.5176 | -2.0796 | -1.7207 | -1.3232 | -0.6864 | 0 | 0.6864 | 1.3232 | 1.7207 | 2.0796 | 2.5176 |
22 | -2.5083 | -2.0739 | -1.7171 | -1.3212 | -0.6858 | 0 | 0.6858 | 1.3212 | 1.7171 | 2.0739 | 2.5083 |
23 | -2.4999 | -2.0687 | -1.7139 | -1.3195 | -0.6853 | 0 | 0.6853 | 1.3195 | 1.7139 | 2.0687 | 2.4999 |
24 | -2.4922 | -2.0639 | -1.7109 | -1.3178 | -0.6848 | 0 | 0.6848 | 1.3178 | 1.7109 | 2.0639 | 2.4922 |
25 | -2.4851 | -2.0595 | -1.7081 | -1.3163 | -0.6844 | 0 | 0.6844 | 1.3163 | 1.7081 | 2.0595 | 2.4851 |
26 | -2.4786 | -2.0555 | -1.7056 | -1.3150 | -0.6840 | 0 | 0.6840 | 1.3150 | 1.7056 | 2.0555 | 2.4786 |
27 | -2.4727 | -2.0518 | -1.7033 | -1.3137 | -0.6837 | 0 | 0.6837 | 1.3137 | 1.7033 | 2.0518 | 2.4727 |
28 | -2.4671 | -2.0484 | -1.7011 | -1.3125 | -0.6834 | 0 | 0.6834 | 1.3125 | 1.7011 | 2.0484 | 2.4671 |
29 | -2.4620 | -2.0452 | -1.6991 | -1.3114 | -0.6830 | 0 | 0.6830 | 1.3114 | 1.6991 | 2.0452 | 2.4620 |
30 | -2.4573 | -2.0423 | -1.6973 | -1.3104 | -0.6828 | 0 | 0.6828 | 1.3104 | 1.6973 | 2.0423 | 2.4573 |
31 | -2.4528 | -2.0395 | -1.6955 | -1.3095 | -0.6825 | 0 | 0.6825 | 1.3095 | 1.6955 | 2.0395 | 2.4528 |
32 | -2.4487 | -2.0369 | -1.6939 | -1.3086 | -0.6822 | 0 | 0.6822 | 1.3086 | 1.6939 | 2.0369 | 2.4487 |
33 | -2.4448 | -2.0345 | -1.6924 | -1.3077 | -0.6820 | 0 | 0.6820 | 1.3077 | 1.6924 | 2.0345 | 2.4448 |
34 | -2.4411 | -2.0322 | -1.6909 | -1.3070 | -0.6818 | 0 | 0.6818 | 1.3070 | 1.6909 | 2.0322 | 2.4411 |
35 | -2.4377 | -2.0301 | -1.6896 | -1.3062 | -0.6816 | 0 | 0.6816 | 1.3062 | 1.6896 | 2.0301 | 2.4377 |
36 | -2.4345 | -2.0281 | -1.6883 | -1.3055 | -0.6814 | 0 | 0.6814 | 1.3055 | 1.6883 | 2.0281 | 2.4345 |
37 | -2.4314 | -2.0262 | -1.6871 | -1.3049 | -0.6812 | 0 | 0.6812 | 1.3049 | 1.6871 | 2.0262 | 2.4314 |
38 | -2.4286 | -2.0244 | -1.6860 | -1.3042 | -0.6810 | 0 | 0.6810 | 1.3042 | 1.6860 | 2.0244 | 2.4286 |
39 | -2.4258 | -2.0227 | -1.6849 | -1.3036 | -0.6808 | 0 | 0.6808 | 1.3036 | 1.6849 | 2.0227 | 2.4258 |
40 | -2.4233 | -2.0211 | -1.6839 | -1.3031 | -0.6807 | 0 | 0.6807 | 1.3031 | 1.6839 | 2.0211 | 2.4233 |
41 | -2.4208 | -2.0195 | -1.6829 | -1.3025 | -0.6805 | 0 | 0.6805 | 1.3025 | 1.6829 | 2.0195 | 2.4208 |
42 | -2.4185 | -2.0181 | -1.6820 | -1.3020 | -0.6804 | 0 | 0.6804 | 1.3020 | 1.6820 | 2.0181 | 2.4185 |
43 | -2.4163 | -2.0167 | -1.6811 | -1.3016 | -0.6802 | 0 | 0.6802 | 1.3016 | 1.6811 | 2.0167 | 2.4163 |
44 | -2.4141 | -2.0154 | -1.6802 | -1.3011 | -0.6801 | 0 | 0.6801 | 1.3011 | 1.6802 | 2.0154 | 2.4141 |
45 | -2.4121 | -2.0141 | -1.6794 | -1.3006 | -0.6800 | 0 | 0.6800 | 1.3006 | 1.6794 | 2.0141 | 2.4121 |
46 | -2.4102 | -2.0129 | -1.6787 | -1.3002 | -0.6799 | 0 | 0.6799 | 1.3002 | 1.6787 | 2.0129 | 2.4102 |
47 | -2.4083 | -2.0117 | -1.6779 | -1.2998 | -0.6797 | 0 | 0.6797 | 1.2998 | 1.6779 | 2.0117 | 2.4083 |
48 | -2.4066 | -2.0106 | -1.6772 | -1.2994 | -0.6796 | 0 | 0.6796 | 1.2994 | 1.6772 | 2.0106 | 2.4066 |
49 | -2.4049 | -2.0096 | -1.6766 | -1.2991 | -0.6795 | 0 | 0.6795 | 1.2991 | 1.6766 | 2.0096 | 2.4049 |
50 | -2.4033 | -2.0086 | -1.6759 | -1.2987 | -0.6794 | 0 | 0.6794 | 1.2987 | 1.6759 | 2.0086 | 2.4033 |
51 | -2.4017 | -2.0076 | -1.6753 | -1.2984 | -0.6793 | 0 | 0.6793 | 1.2984 | 1.6753 | 2.0076 | 2.4017 |
52 | -2.4002 | -2.0066 | -1.6747 | -1.2980 | -0.6792 | 0 | 0.6792 | 1.2980 | 1.6747 | 2.0066 | 2.4002 |
53 | -2.3988 | -2.0057 | -1.6741 | -1.2977 | -0.6791 | 0 | 0.6791 | 1.2977 | 1.6741 | 2.0057 | 2.3988 |
54 | -2.3974 | -2.0049 | -1.6736 | -1.2974 | -0.6791 | 0 | 0.6791 | 1.2974 | 1.6736 | 2.0049 | 2.3974 |
55 | -2.3961 | -2.0040 | -1.6730 | -1.2971 | -0.6790 | 0 | 0.6790 | 1.2971 | 1.6730 | 2.0040 | 2.3961 |
56 | -2.3948 | -2.0032 | -1.6725 | -1.2969 | -0.6789 | 0 | 0.6789 | 1.2969 | 1.6725 | 2.0032 | 2.3948 |
57 | -2.3936 | -2.0025 | -1.6720 | -1.2966 | -0.6788 | 0 | 0.6788 | 1.2966 | 1.6720 | 2.0025 | 2.3936 |
58 | -2.3924 | -2.0017 | -1.6716 | -1.2963 | -0.6787 | 0 | 0.6787 | 1.2963 | 1.6716 | 2.0017 | 2.3924 |
59 | -2.3912 | -2.0010 | -1.6711 | -1.2961 | -0.6787 | 0 | 0.6787 | 1.2961 | 1.6711 | 2.0010 | 2.3912 |
60 | -2.3901 | -2.0003 | -1.6706 | -1.2958 | -0.6786 | 0 | 0.6786 | 1.2958 | 1.6706 | 2.0003 | 2.3901 |
61 | -2.3890 | -1.9996 | -1.6702 | -1.2956 | -0.6785 | 0 | 0.6785 | 1.2956 | 1.6702 | 1.9996 | 2.3890 |
62 | -2.3880 | -1.9990 | -1.6698 | -1.2954 | -0.6785 | 0 | 0.6785 | 1.2954 | 1.6698 | 1.9990 | 2.3880 |
63 | -2.3870 | -1.9983 | -1.6694 | -1.2951 | -0.6784 | 0 | 0.6784 | 1.2951 | 1.6694 | 1.9983 | 2.3870 |
64 | -2.3860 | -1.9977 | -1.6690 | -1.2949 | -0.6783 | 0 | 0.6783 | 1.2949 | 1.6690 | 1.9977 | 2.3860 |
65 | -2.3851 | -1.9971 | -1.6686 | -1.2947 | -0.6783 | 0 | 0.6783 | 1.2947 | 1.6686 | 1.9971 | 2.3851 |
66 | -2.3842 | -1.9966 | -1.6683 | -1.2945 | -0.6782 | 0 | 0.6782 | 1.2945 | 1.6683 | 1.9966 | 2.3842 |
67 | -2.3833 | -1.9960 | -1.6679 | -1.2943 | -0.6782 | 0 | 0.6782 | 1.2943 | 1.6679 | 1.9960 | 2.3833 |
68 | -2.3824 | -1.9955 | -1.6676 | -1.2941 | -0.6781 | 0 | 0.6781 | 1.2941 | 1.6676 | 1.9955 | 2.3824 |
69 | -2.3816 | -1.9949 | -1.6672 | -1.2939 | -0.6781 | 0 | 0.6781 | 1.2939 | 1.6672 | 1.9949 | 2.3816 |
70 | -2.3808 | -1.9944 | -1.6669 | -1.2938 | -0.6780 | 0 | 0.6780 | 1.2938 | 1.6669 | 1.9944 | 2.3808 |
71 | -2.3800 | -1.9939 | -1.6666 | -1.2936 | -0.6780 | 0 | 0.6780 | 1.2936 | 1.6666 | 1.9939 | 2.3800 |
72 | -2.3793 | -1.9935 | -1.6663 | -1.2934 | -0.6779 | 0 | 0.6779 | 1.2934 | 1.6663 | 1.9935 | 2.3793 |
73 | -2.3785 | -1.9930 | -1.6660 | -1.2933 | -0.6779 | 0 | 0.6779 | 1.2933 | 1.6660 | 1.9930 | 2.3785 |
74 | -2.3778 | -1.9925 | -1.6657 | -1.2931 | -0.6778 | 0 | 0.6778 | 1.2931 | 1.6657 | 1.9925 | 2.3778 |
75 | -2.3771 | -1.9921 | -1.6654 | -1.2929 | -0.6778 | 0 | 0.6778 | 1.2929 | 1.6654 | 1.9921 | 2.3771 |
76 | -2.3764 | -1.9917 | -1.6652 | -1.2928 | -0.6777 | 0 | 0.6777 | 1.2928 | 1.6652 | 1.9917 | 2.3764 |
77 | -2.3758 | -1.9913 | -1.6649 | -1.2926 | -0.6777 | 0 | 0.6777 | 1.2926 | 1.6649 | 1.9913 | 2.3758 |
78 | -2.3751 | -1.9908 | -1.6646 | -1.2925 | -0.6776 | 0 | 0.6776 | 1.2925 | 1.6646 | 1.9908 | 2.3751 |
79 | -2.3745 | -1.9905 | -1.6644 | -1.2924 | -0.6776 | 0 | 0.6776 | 1.2924 | 1.6644 | 1.9905 | 2.3745 |
80 | -2.3739 | -1.9901 | -1.6641 | -1.2922 | -0.6776 | 0 | 0.6776 | 1.2922 | 1.6641 | 1.9901 | 2.3739 |
81 | -2.3733 | -1.9897 | -1.6639 | -1.2921 | -0.6775 | 0 | 0.6775 | 1.2921 | 1.6639 | 1.9897 | 2.3733 |
82 | -2.3727 | -1.9893 | -1.6636 | -1.2920 | -0.6775 | 0 | 0.6775 | 1.2920 | 1.6636 | 1.9893 | 2.3727 |
83 | -2.3721 | -1.9890 | -1.6634 | -1.2918 | -0.6775 | 0 | 0.6775 | 1.2918 | 1.6634 | 1.9890 | 2.3721 |
84 | -2.3716 | -1.9886 | -1.6632 | -1.2917 | -0.6774 | 0 | 0.6774 | 1.2917 | 1.6632 | 1.9886 | 2.3716 |
85 | -2.3710 | -1.9883 | -1.6630 | -1.2916 | -0.6774 | 0 | 0.6774 | 1.2916 | 1.6630 | 1.9883 | 2.3710 |
86 | -2.3705 | -1.9879 | -1.6628 | -1.2915 | -0.6774 | 0 | 0.6774 | 1.2915 | 1.6628 | 1.9879 | 2.3705 |
87 | -2.3700 | -1.9876 | -1.6626 | -1.2914 | -0.6773 | 0 | 0.6773 | 1.2914 | 1.6626 | 1.9876 | 2.3700 |
88 | -2.3695 | -1.9873 | -1.6624 | -1.2912 | -0.6773 | 0 | 0.6773 | 1.2912 | 1.6624 | 1.9873 | 2.3695 |
89 | -2.3690 | -1.9870 | -1.6622 | -1.2911 | -0.6773 | 0 | 0.6773 | 1.2911 | 1.6622 | 1.9870 | 2.3690 |
90 | -2.3685 | -1.9867 | -1.6620 | -1.2910 | -0.6772 | 0 | 0.6772 | 1.2910 | 1.6620 | 1.9867 | 2.3685 |
91 | -2.3680 | -1.9864 | -1.6618 | -1.2909 | -0.6772 | 0 | 0.6772 | 1.2909 | 1.6618 | 1.9864 | 2.3680 |
92 | -2.3676 | -1.9861 | -1.6616 | -1.2908 | -0.6772 | 0 | 0.6772 | 1.2908 | 1.6616 | 1.9861 | 2.3676 |
93 | -2.3671 | -1.9858 | -1.6614 | -1.2907 | -0.6771 | 0 | 0.6771 | 1.2907 | 1.6614 | 1.9858 | 2.3671 |
94 | -2.3667 | -1.9855 | -1.6612 | -1.2906 | -0.6771 | 0 | 0.6771 | 1.2906 | 1.6612 | 1.9855 | 2.3667 |
95 | -2.3662 | -1.9853 | -1.6611 | -1.2905 | -0.6771 | 0 | 0.6771 | 1.2905 | 1.6611 | 1.9853 | 2.3662 |
96 | -2.3658 | -1.9850 | -1.6609 | -1.2904 | -0.6771 | 0 | 0.6771 | 1.2904 | 1.6609 | 1.9850 | 2.3658 |
97 | -2.3654 | -1.9847 | -1.6607 | -1.2903 | -0.6770 | 0 | 0.6770 | 1.2903 | 1.6607 | 1.9847 | 2.3654 |
98 | -2.3650 | -1.9845 | -1.6606 | -1.2902 | -0.6770 | 0 | 0.6770 | 1.2902 | 1.6606 | 1.9845 | 2.3650 |
99 | -2.3646 | -1.9842 | -1.6604 | -1.2902 | -0.6770 | 0 | 0.6770 | 1.2902 | 1.6604 | 1.9842 | 2.3646 |
100 | -2.3642 | -1.9840 | -1.6602 | -1.2901 | -0.6770 | 0 | 0.6770 | 1.2901 | 1.6602 | 1.9840 | 2.3642 |