Wojna krymska

Toczona w latach 1853–1856 pomiędzy Rosją a koalicją Turcja/Francja/Anglia oraz Królewstwo Sardynii. Wygrana przez koalicję, ale przy szokująco dużych stratach (0,5mln żołnierzy)

Pierwsza nowoczesna wojna m.in. dzięki wynalazkowi telegrafu oraz fotografii (Roger Fenton https://pl.qaz.wiki/wiki/Roger_Fenton albo https://en.wikipedia.org/wiki/Roger_Fenton; albo wpisać Roger+Fenton+camera w wyszukiwarce) relacjonowana na żywo do metropolii.

Słynna także dzięki epizodowi znanemu jako szarża lekkiej brygady (coś w rodzaju polskiej Samosierry tyle, że skończyło się klęską)

Florence Nightingale

Jak to na wojnie często bywa bałagan i niekompetecja była głównym źródłem strat. Symbolem czego była ww. bezsensowna szarża, ale także główna źle zaplanowana operacja inwazyjna w zatoce Eupatoria.

Ranni i chorzy żołnierze byli przewożeni do Turcji, tyle że na skutek złej opieki medycznej śmiertelność wśród nich była ogroma, a większość umierała z powodu chorób typu tyfus a nie od ran odniesionych na polu bitwy. Florence Nightingale zorganizowała/zreformowała opiekę nad rannymi żołnierzami, walczając przy tym z oporem biurokracji wojskowej (szpital/Üsküdar koło Stambułu). Uważa sie, że wielu żołnierzy zawdzięczało jej życie.

Ponadto i to jest równie istotne co jest działalność pielęgniarska swoje działania starannie dokumentowała czyli prowadziła też statystykę (wg własnego projektu).
A wiadomo, że medycyna = znachorstwo + statystyka.

W szczególności słynne są diagramy Nightingale, które wprawdzie (podobno) nie okazały się szczególnie użyteczne, no ale nie każdy nowy pomysł jest od razu genialny:

Jest to coś w rodzaju wykresu słupkowego tyle że zamiast słupków są wycinki koła. Wycinków jest dwanaście tyle ile miesięcy. Długość promienia a co za tym idzie wielkość pola wycinka zależy od wielkości zjawiska, który reprezentuje (przyczyna śmierci: rany/choroby/inne)

Wpisując Florence+Nightingale można znaleźć dużo informacji na temat, w tym: http://www.matematyka.wroc.pl/ciekawieomatematyce/pielegniarka-statystyczna

W 1859 roku Nightingale została wybrana jako pierwsza kobieta na członka Royal Statistical Society (Królewskie Stowarzyszenie Statystyczne) oraz została honorowym członkiem American Statistical Association (Amerykańskiego Stowarzyszenia Statystycznego).
Do dziś nowe pielęgniarki składają przysięgę Nightingale (podobnie jak lekarze – przysięgę Hipokratesa), a dzień jej urodzin – 12 maja – ustanowiono Międzynarodowym Dniem Pielęgniarki.

R

W systemie do obliczeń statystycznych R jest pakiet HistData a w nim odtworzone dane zebrane przez Nightingale. Zbiór zawiera 24 miesięczne obserwacje na 10 zmiennych:

W marcu 1855 w wyniku działania Sanitary Commissioners warunki sanitarne poprawiły się co pokazuje wykres:

Linki

Pakiet HistData https://cran.r-project.org/web/packages/HistData/HistData.pdf

Nightingale Florence Mortality of the British Army, at Home and Abroad, and During the Russian War as Compared with the Civil Population in England, Harrison&Sons, London 1858, (Skan jest tutaj: https://archive.org/details/mortalityofbriti00lond)

McDonald Lynn, Florence Nightingale, statistics and the Crimean War, Journal of the Royal Statistical Society Series A (Statistics in Society), September 2013, 177(3) (Kopia jest tutaj: https://github.com/knsm-psw/FlorenceNightingale)