Pomiar ankietowy

Ankieta gromadzi dane dotyczące:

Przekonanie to idea, którą jednostka uważa za prawdziwą. Wartości to trwałe przekonania o tym, co jest ważne dla jednostki. Stają się standardami, według których jednostki dokonują wyborów. Postawy to mentalne dyspozycje/nastawienie przed podjęciem decyzji, które skutkują określonym zachowaniem (zrobię to a nie tamto). Postawy kształtowane są wartościami i przekonaniami.

Przykład ankiety (do wypełnienia): https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe978MLywUaAomO8BmD1_VsXdOzbV5cVtiIqbFQhurhtxFQKQ/viewform?usp=sf_link

Pomiar przekonań, wartości i postaw

Postawy/uczucia/zamiary są to pojęcia abstrakcyjne. Często (albo zawsze) definiowane w obszarze psychologii.

Ich pomiar jest dokonywany w specyficzny sposób. Definicja koncepcyjna definiuje pojęcie (zaufanie do kogoś/czegoś to przekonanie, że działania tego kogoś/czegoś okażą się zgodne z naszymi oczekiwaniami; satysfakcja to uczucie przyjemności, zadowolenia z czegoś; samoskuteczność to przekonanie, iż jest się w stanie zrealizować określone działanie lub osiągnąć wyznaczone cele). Definicja operacyjna określa jak zmierzyć pojęcie (jak zmierzyć satysfakcję) Przejście od DK do DO bywa czasami mocno, hmm… arbitralne.

Skala Likerta

Przykładowo chcemy się dowiedzieć czy i jak bardzo respondenci boją się COVID19.

W najprostszej wersji się po prostu pytamy: Czy pan/pani boi się COVID19? i dajemy respondentowi trzy możliwe warianty odpowiedzi: Tak/Nie/Nie wiem.

Może też być pięć wariantów: bardzo się boję–boję się–ani/ani–nie boję się–zupełnie się nie boję.

Taką skalę pomiarową określamy jako porządkową. Pomiary nie są liczbami ale są uporządkowane. Rangi wartości są już liczbami (np 1–5 w drugim przykładzie), można je np. uśredniać Tego typu skala pomiarowa, typowa dla ankiet, nosi nazwę skali Likerta. Można sobie wymyślać skalę Likerta 7-punktową i więcej.

Moim zdaniem powyżej 7 wariantów normalny respondent będzie miał problem czy się bardziej-bardziej czy bardziej-bardziej-bardziej boi.

Skala pomiarowa/inwentarz/kwestionariusz

Ponieważ skala Likerta jest zgruba to uważa się powszechnie że lepszy wynik da pomiar wielokrotny. W naukach podstawowych mierzymy (np. linijką) parę razy, a wynik uśredniamy co daje pomiar bardziej precyzyjny tutaj pytamy się parę razy o to samo co ma dać podobny efekt (mniejszy średni błąd pomiaru). Taka seria pytań nosi też nazwę skali albo inwentarza.

Nie pytamy się zatem Czy pan/pani boi się COVID19? tylko zadajemy serię pytań o strach względem COVID19.

  1. I am most afraid of Corona

  2. It makes me uncomfortable to think about Corona

  3. My hands become clammy when I think about Corona

  4. I am afraid of losing my life because of Corona

  5. When I watch news and stories about Corona on social media, I become nervous or anxious.

  6. I cannot sleep because I’m worrying about getting Corona.

  7. My heart races or palpitates when I think about getting Corona

albo:

  1. Boję się koronawirusa

  2. Czuję dyskomfort, gdy myślę o koronawirusie

  3. Pocą mi się dłonie, gdy myślę o koronawirusie

  4. Boję się, że mogę stracić życie z powodu koronawirusa

  5. Gdy oglądam wiadomości i czytam o koronawirusie w mediach społecznościowych, robię się nerwowy i niespokojny

  6. Nie mogę spać, ponieważ martwię się, że ja lub moi bliscy zarażą się

  7. Dostaję palpitacji serca, gdy myślę o tym, że mógłbym się zarazić.

The Fear of COVID-19 Scale: Development and Initial Validation. International Journal of Mental Health and Addiction, 1–9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7100496/

Fear of COVID-19 Scale (FCV-19S) across countries: Measurement invariance issues https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/nop2.855

Fear of COVID-19, psychological distress, work satisfaction and turnover intention among frontline nurses https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jonm.13168

Lęk przed koronawirusem COVID-19 i lęk przed śmiercią – polskie adaptacje narzędzi https://www.termedia.pl/Fear-of-COVID-19-and-death-anxiety-Polish-adaptations-of-scales,116,44937,1,1.html

Model pomiaru

Ukryty czynnik (strach) kształtuje wartości indykatorów (odpowiedzi na pytania) Taki sposób pomiaru ukrytego czynnika (latent w języku) określa się mianem refleksyjnego (co jest kalką od reflexive)

Alternatywny sposób definiowania ukrytego (w pewnym sensie, raczej złożonego) czynnika nosi nazwę formatywnego (albo indeksu): czynnik jest sumą indykatorów. Przykładem może być SES: status socjo-ekonomiczny będący agregatem wykształcenia, dochodu i zawodu.

W założeniu indykatory są jednakowo dobrymi miarami czynnika refleksyjnego i jako takie powinny być mocno skorelowane (mierzą to samo). Natomiast składniki czynnika formatywnego nie powinny być skorelowane, raczej każdy powinien mierzyć inny aspekt czynnika. Ktoś może być profesorem za przeproszeniem filozofii, nie mieć pracy i kiepskie dochody. Tylko jeden z trzech aspektów podwyższa mu SES; albo świetnie zarabiająca prostytutka bez matury….

Zalecany schemat postępowania

Analiza statystyczna

Patologie związane z ankietami